Zbiorczy raport krajowy za rok 2023 r
Główny Inspektorat Ochrony Środowiska (GIOŚ) opublikował raport z rocznej oceny jakości powietrza w Polsce za 2023 r., zgodnie z wymogami Ustawy o ochronie środowiska. Dokument zawiera podsumowanie wyników rocznych ocen jakości powietrza w 46 strefach w kraju. To pierwszy rok, w którym udało się uniknąć przekroczenia dopuszczalnego poziomu pyłu PM2,5, który dotychczas stanowił jedno z większych zagrożeń dla jakości powietrza w kraju.
46 stref i identyfikacja obszarów przekroczeń norm
Raport GIOŚ klasyfikuje 46 stref w Polsce według kryteriów ochrony zdrowia ludzi oraz roślin, uwzględniając 12 substancji zanieczyszczających, takich jak dwutlenek azotu (NO2) i pyły zawieszone (PM10, PM2.5). Ocena ta ma na celu identyfikację obszarów przekroczeń norm oraz wskazanie koniecznych działań dla poprawy jakości powietrza, a także monitorowanie postępów w redukcji zanieczyszczeń w porównaniu do lat ubiegłych.
Na podstawie wyników tej oceny, strefy są klasyfikowane i przypisywane im odpowiednie klasy zanieczyszczeń:
To pozwala na identyfikację obszarów wymagających szczególnej uwagi i działań naprawczych.
Pierwszy rok z tak dobrymi wynikami
W ocenie za 2023 r., w przypadku dwutlenku siarki, tlenku węgla, benzenu, pyłu zawieszonego PM2,5 oraz ołowiu, kadmu i niklu, zawartych w pyle zawieszonym PM10, wszystkie strefy w kraju zaliczono do klasy A. Jest to pierwszy rok, w którym nie doszło do przekroczenia poziomu dopuszczalnego dla pyłu zawieszonego PM2,5 (faza II).
Do klasy A zaliczono także przeważającą większość stref w odniesieniu do dwutlenku azotu (42 strefy w klasie A) i arsenu (44). W ocenie pod kątem zanieczyszczenia powietrza pyłem zawieszonym PM10 w 2023 r. 44 strefy zostały zaliczone do klasy A, co stanowi najbardziej korzystny wynik w historii ocen dla tego zanieczyszczenia. Jest to poprawa w stosunku do lat poprzednich: w roku 2022 były to 32 strefy, w 2021 – 21 stref, a w roku 2020 klasę A uzyskało 29 stref.
W przypadku benzo(a)pirenu oznaczanego w pyle zawieszonym PM10 klasę A uzyskało 25 z 46 stref, co podobnie jak w przypadku pyłu zawieszonego PM10, jest wynikiem najlepszym w dotychczasowych ocenach. W roku 2022 do klasy A zaliczono 14 stref, w 2021 – 7 stref, w 2020 – 6 stref, w 2019 – 10 stref, w 2018 – 2 strefy, w latach 2017 i 2016 – 3 strefy, natomiast w roku 2015 – 2 strefy.
GIOŚ podsumowując wyniki oceny podkreśla znaczną poprawę jakości powietrza w porównaniu z 2022 r. i latami wcześniejszymi.
