Znaczenie paliw kopalnych w produkcji energii elektrycznej w UE nieustannie spada, a energia wiatrowa i słoneczna przeżywają szczyt swojej popularności
Znaczenie paliw kopalnych w produkcji energii elektrycznej w UE nieustannie spada, nawet pomimo ogólnego wzrostu popytu na prąd. Energia wiatrowa i słoneczna przeżywają szczyt swojej popularności, osiągając 30% udział w produkcji energii elektrycznej w UE i po raz pierwszy wyprzedzając paliwa kopalne, donosi najnowszy raport Ember.
Zauważalny wzrost
Wiatr i energia słoneczna wygenerowały więcej energii elektrycznej niż paliwa kopalne w pierwszej połowie 2024 r., generując 30% energii elektrycznej w UE, w porównaniu do 27% z paliw kopalnych. Łącznie energia wiatrowa i słoneczna przewyższyła produkcję energii z paliw kopalnych w trzynastu państwach członkowskich, przy czym cztery z nich osiągnęły ten kamień milowy po raz pierwszy w 2024 r. w okresie od stycznia do czerwca: Niemcy, Belgia, Węgry i Holandia.
„Pierwsza połowa roku pokazuje zmniejszającą się rolę wytwarzania energii z paliw kopalnych w sektorze energetycznym i zyski dla odnawialnych źródeł energii, które wykraczają poza tymczasowe wahania warunków. Jesteśmy świadkami historycznej zmiany, która zachodzi w szybkim tempie. Jeśli państwa członkowskie będą w stanie utrzymać tempo rozwoju energetyki wiatrowej i słonecznej, wówczas wolność od uzależnienia od paliw kopalnych naprawdę zacznie być widoczna” – mówi Chris Rosslowe, starszy analityk danych dot. energii i klimatu w Ember.
Woda wraca do żywych
Silny wzrost produkcji energii wiatrowej i słonecznej był głównym czynnikiem przyczyniającym się do spadku energii ze źródeł kopalnych w pierwszej połowie roku. Produkcja energii słonecznej wzrosła o 20% (+23 TWh), a produkcja energii wiatrowej wzrosła o 9,5% (+21 TWh) w porównaniu do pierwszych sześciu miesięcy 2023 r. Łącznie energia wiatrowa i słoneczna wzrosła o 13% (+45 TWh). Energia wodna odbiła się o 21% (+33 TWh), po suszach, które spowodowały bardzo niską produkcję w poprzednich dwóch latach. Wzrost produkcji energii słonecznej i wiatrowej w połączeniu z ożywieniem produkcji energii wodnej oznaczał, że w pierwszej połowie 2024 r. odnawialne źródła energii generowały połowę energii elektrycznej w UE. To znacznie przewyższa poprzedni rekord ustanowiony w ubiegłym roku, który wynosił 44%.
Większość energii niskoemisyjna
Źródła niskoemisyjne stanowiły łącznie prawie 3/4 (73%) produkcji energii elektrycznej w UE w pierwszej połowie 2024 r. Wraz ze wzrostem odnawialnych źródeł energii, produkcja energii jądrowej również wzrosła o 3,1% (+9 TWh) w całej UE, w porównaniu do tego samego okresu w 2023 r. Produkcja energii z węgla spadła gwałtownie, o 24% w porównaniu z tym samym okresem ubiegłego roku (-39 TWh). Stanowiło to ponad połowę z 71 TWh spadku produkcji energii ze źródeł kopalnych. Produkcja gazu spadła o 14% (-29 TWh). Wynika to ze znacznych spadków w poprzednim roku: w pierwszych sześciu miesiącach 2023 r. węgiel spadł o 21% (-45 TWh), a gaz o 16% (-39 TWh).
Pięć państw
Ponad 75% spadku produkcji energii z paliw kopalnych pochodziło z zaledwie pięciu państw członkowskich (Niemcy, Włochy, Hiszpania, Francja i Belgia), napędzanych przez największe sektory energetyczne UE. Największy spadek odnotowano w Niemczech, gdzie produkcja energii ze źródeł kopalnych spadła o 19 TWh (-16%). Było to spowodowane spadkiem produkcji energii z węgla o ponad 1/4 (-28%; -19 TWh), spadła również produkcja z gazu, niemniej produkcja z innych paliw kopalnych nieznacznie wzrosła. Węgiel dostarczył 20% energii elektrycznej w Niemczech w pierwszej połowie 2024 r., w porównaniu z 26% w tym samym okresie w 2023 r.
Spadek emisji
Wraz ze spadkiem zużycia paliw kopalnych i dalszym wzrostem energii wiatrowej i słonecznej, emisje w sektorze energetycznym UE spadły o 17% w pierwszej połowie 2024 r. w porównaniu z tym samym okresem ubiegłego roku. Nastąpiło to po podobnie dużym spadku o 18% w okresie styczeń-czerwiec 2023 r. W rezultacie emisje w pierwszej połowie roku są obecnie o prawie 1/3 (-31%) niższe niż w pierwszej połowie 2022 r., co stanowi bezprecedensowy spadek w tak krótkim okresie. Spadek ten jest nawet większy niż spadek obserwowany w tych samych okresach w 2020 i 2018 r., który odzwierciedlał wpływ pandemii Covid-19 na popyt. W porównaniu z pierwszą połową 2017 r. emisje z sektora energetycznego UE spadły o 44%.
