Ustawa o o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi wraca do Sejmu
Senat 4 grudnia 2024 r. opowiedział się za przesunięciem o trzy miesiące – do stycznia 2026 r. rozpoczęcia działania systemu kaucyjnego. Zgodnie z uchwaloną przez Sejm ustawą, system miałby ruszyć od 1 października 2025 r.
Za podjęciem uchwały głosowało 62 senatorów, jeden był przeciw, a 28 wstrzymało się od głosu. Decyzja ta oznacza, że nowelizacja ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi, wraz z innymi zmianami w systemie, wraca teraz do Sejmu.
Prace nad ustawą i zmiany w harmonogramie
Wcześniej Senat poparł poprawki, które przewidywały, że system kaucyjny miałby ruszyć od 1 stycznia 2026 r. Sejm z kolei określił ten termin na 1 października 2025 r. W trakcie prac nad ustawa w Senacie przeciwko tej zmianie opowiedział się resort klimatu i środowiska.
Nowelizacja nie ogranicza się jednak do przesunięcia terminu. Wprowadza szereg innych rozwiązań w obszarze kaucji, takich jak:
- Stacjonarne punkty odbioru w każdej gminie – Każda gmina będzie musiała posiadać przynajmniej jeden punkt odbierający opakowania i odpady opakowaniowe.
- Zamknięty system obiegu kaucji – Ma on wyeliminować defraudację i zapewnić monitorowanie przepływów finansowych w systemie.
- Wyłączenia i harmonizacja oznakowania – Opakowania po mleku i produktach mlecznych zostały wyłączone z systemu kaucyjnego, a ustawa wprowadza obowiązek harmonizacji oznakowania opakowań logotypem systemu.
- Zwrot kaucji dla sklepów – Operatorzy odbierający opakowania muszą zwracać sklepom rzeczywiście wypłaconą przez nie kaucję.
Po co system kaucyjny?
System kaucyjny ma na celu redukcję ilości odpadów komunalnych oraz zwiększenie poziomu recyklingu. Duże sklepy o powierzchni powyżej 200 m² będą zobowiązane do odbierania pustych opakowań i zwrotu kaucji. Mniejsze sklepy mogą dobrowolnie przystąpić do systemu odbioru opakowań, choć będą pobierać kaucję.
System obejmie trzy rodzaje opakowań:
• plastikowe butelki do 3 litrów,
• wielorazowe szklane butelki do 1,5 litra,
• metalowe puszki do 1 litra.
Kaucja będzie naliczana na każde opakowanie objęte systemem i będzie zwracana użytkownikom końcowym bez konieczności okazania paragonu zakupu. Nieodebrane kaucje zostaną przeznaczone na finansowanie systemu.
Długa droga do wdrożenia ustawy kaucyjnej
Prace nad ustawą kaucyjną trwały kilka lat. Prawo w tej sprawie zostało przyjęte przez parlament i podpisane przez prezydenta w 2023 r. Część branży, interesariuszy systemu kaucyjnego zwracała jednak uwagę, że przepisy są wybrakowane i wymagają uzupełnienia. Po wyborach parlamentarnych nowe kierownictwo resortu klimatu i środowiska rozpoczęło prace nad nowelizacją.
Decyzja Senatu wywołuje mieszane reakcje – z jednej strony daje więcej czasu na przygotowanie systemu, z drugiej opóźnia jego oczekiwane korzyści ekologiczne i organizacyjne.
