Celem regulacji jest wdrożenie rozporządzenia UE w tym zakresie
Projekt nowelizacji ustawy o systemie zarządzania emisjami gazów cieplarnianych i innych substancji, który zakłada ustanowienie systemu instytucjonalnego dla wprowadzenia do towarów importowanych spoza UE mechanizmu dostosowywania cen na granicach z uwzględnieniem emisji CO2 (CBAM) trafił do konsultacji uzgodnień. Celem regulacji jest wdrożenie rozporządzenia UE w tym zakresie.
Co to jest CBAM (graniczny podatek węglowy)?
Rozporządzenie CBAM ustanawia tzw. mechanizm CBAM (ang. Carbon Border Adjustment Mechanism), znany jako graniczny podatek węglowy. Będzie on dotyczyły określonych towarów importowanych do Unii Europejskiej. W ramach CBAM, towary z sektorów cementu, energii elektrycznej, nawozów, żeliwa i stali, aluminium oraz wodoru, będą podlegały dodatkowym opłatom w zależności od emisji CO2 związanej z ich produkcją.
Mechanizm CBAM został wprowadzony w ramach Zielonego Ładu i opiera się na wymaganiach określonych w odpowiednich aktach prawnych. Oczekuje się, że CBAM przyczyni się do wyrównania warunków konkurencji pomiędzy producentami w UE a tymi z krajów o mniej rygorystycznych regulacjach dotyczących ochrony środowiska.
Potrzebny organ krajowy i zaplecze kadrowe i analityczne
Rozporządzenie CBAM wprowadza okres przejściowy od 1 października 2023 r. do 31 grudnia 2025 r., po którym nastąpi okres docelowy. Celem regulacji jest zapewnienie zgodności z prawem UE w zakresie funkcjonowania mechanizmu CBAM, w tym wyznaczenie krajowego organu odpowiedzialnego za jego wdrażanie. Każde państwo członkowskie musi ustanowić właściwy organ do realizacji obowiązków wynikających z przepisów CBAM. Ustawa ma również na celu stworzenie stabilnego zaplecza kadrowego i analitycznego wspierającego proces podejmowania decyzji oraz rozwijającego narzędzia badawcze.
W okresie przejściowym importerzy będą zobowiązani do składania kwartalnych sprawozdań CBAM, które zawierać będą informacje o ilości importowanych towarów. Pierwsze sprawozdanie należy złożyć do 31 stycznia 2024 r. W Polsce, Krajowy Ośrodek Bilansowania i Zarządzania Emisjami będzie odpowiedzialny za weryfikację raportów oraz egzekwowanie przepisów, w tym nałożenie kar za niewłaściwe sprawozdania. Dyrektor izby administracji skarbowej będzie odpowiedzialny za przyznawanie statusu upoważnionego zgłaszającego CBAM
Ważne terminy
Poczynając od dnia 1 stycznia 2026 r. towary będą mogły być przywożone na obszar celny UE wyłącznie przez upoważnionego zgłaszającego CBAM. Aby dokonać przywozu towarów objętych mechanizmem CBAM na obszar celny UE, niezbędne będzie posiadanie statusu przez importera lub pośredniego przedstawiciela celnego tego importera. Zgodnie z rozporządzeniem CBAM wnioski o przyznanie statusu mają być rozpatrywane przez właściwe organy państw członkowskich od 31 grudnia 2024 r.
