Respektowanie standardów zrównoważonego rozwoju to dziś elementarny warunek sukcesu rynkowego przedsiębiorstw
Zapraszamy do lektury materiału pióra Martyny Strupczewskiej, Head of Sustainability Department Grupy Elemental.
Respektowanie standardów ESG (Environmental, Social, Governance) staje się kluczowym czynnikiem sukcesu firm na współczesnym rynku. Mimo to, ponad połowa dużych i średnich przedsiębiorstw w Polsce nie rozumie znaczenia ESG lub nie jest świadoma obowiązku raportowania w tym zakresie. Jednocześnie, badania pokazują, że firmy wdrażające wartości ESG zyskują przewagę konkurencyjną i budują trwałą wartość dla swoich interesariuszy.
Jako Grupa Elemental przygotowaliśmy – jeszcze bez konieczności spełnienia formalnego wymogu – trzecią już edycję raportu ESG w międzynarodowym standardzie GRI (Global Reporting Initiative). Jesteśmy organizacją składającą się z kilkudziesięciu spółek, operujących na kilkudziesięciu rynkach. Raportowanie dało nam przestrzeń do ujednolicenia pewnych definicji, zbudowania procesów zrozumiałych i jednocześnie pasujących do wymogów tych rynków. To także możliwość zbierania wiedzy i know-how wewnątrz organizacji.
Raportowanie w zakresie komponentów: środowisko, społeczeństwo i ład korporacyjny to niezwykle pomocne narzędzie. To swego rodzaju EKG organizacji gospodarczej, ukazujący „stan zdrowia” całości firmy. Niewątpliwie raporty ESG pokazują szerszy kontekst biznesowy, uwarunkowania poszczególnych branż. Należy dziś w nich uwzględniać perspektywę ryzyka i szans rynkowych, przedstawiać strategie oraz plany działań. Same dane liczbowe bez odpowiedniego kontekstu mogą być przez interesariuszy błędnie interpretowane. Dopiero nałożenie tych perspektyw daje pełny kontekst wyników danego podmiotu. Niestety, nie jest to w naszym kraju wiedza powszechna.
Ponad połowa dużych i średnich firm w Polsce nie wie co znaczy ESG
Wyniki niedawnych badań przeprowadzonych wśród dużych i średnich firm w Polsce przez Grant Thornton wykazują, że wśród ankietowanych spółek tylko co dziesiąta wie, kiedy musi rozpocząć raportowanie niefinansowe – 3 % wszystkich badanych podmiotów deklaruje, że obowiązek ten wypełni już w 2024 r., kolejne 3 % w 2025 r., a 4 % w późniejszym okresie. 14 % kierujących firmami w Polsce potwierdza, że ich organizacja będzie zobligowana do przygotowywania raportowania ESG, ale nie wie, kiedy będzie musiała przygotować pierwsze sprawozdania.
Co piąty ankietowany twierdzi, że jego spółka w ogóle nie będzie miała obowiązku raportowania ESG. A 57 % ankietowanych podmiotów nie ma wiedzy na ten temat.
Indeks dekarbonizacji Polskiej Gospodarki wskazuje dla odmiany, że aż 81% małych przedsiębiorstw nie obliczało śladu węglowego w 2023 roku. A to oznacza, że wkrótce spora część polskich przedsiębiorstw będących poddostawcami dużych i globalnych firm może wkrótce wypaść z łańcucha dostaw.
Z kolei wg badań PwC Polska z bieżącego roku, tylko 19% przedsiębiorstw jest przygotowanych technologicznie na wyzwanie, jakim jest raportowanie wg CSRD (Europejska Dyrektywa dotyczącą Raportowania Zrównoważonego Rozwoju) i ESRS (Standardy Raportowania Zrównoważonego Rozwoju). 78 % polskich firm, wg PwC, nie przeprowadziło dotychczas oceny ryzyk związanych z ESG w swoich łańcuchach dostaw, a jedynie 20 % deklaruje, że uwzględnia zrównoważony rozwój w swoich strategiach biznesowych.
Tymczasem zgodnie z CSRD oraz ESRS spółki mają lub wkrótce będą miały obowiązek ujawniania informacji związanych ze zrównoważonym zarządzaniem oraz wykazania wpływu czynników ESG na decyzje biznesowe organizacji. Informacje te będą podstawą do podejmowania decyzji przez inwestorów, fundusze private equity, instytucje finansowe, a także klientów i końcowych użytkowników. Już teraz, jak zauważa dr Agnieszka Płońska, prezeska zarządu Green Savings Scheme S.A, niektóre fundusze inwestycyjne oczekują od firm konkretnych deadlinów tzw. coal phase-out, czyli daty wycofania węgla i paliw konwencjonalnych ze swojego łańcucha wartości.
ESG się opłaca
Komisja Europejska wymienia następujące profity z tytułu wdrażania ESG w firmach: większe zainteresowanie potencjalnych inwestorów, budowa lojalności klientów, poprawa wyników finansowych, zapewnienie zrównoważonego rozwoju działalności i najszerzej rozumiane korzyści wizerunkowe. W istocie, dzięki dostępowi do coraz większej liczby danych oraz lepszej ich jakości możemy precyzyjnie badać zależność pomiędzy poziomem ESG a wynikami finansowymi firm.
Wnioski? Postawienie na etykę, dbanie o klimat, lokalną społeczność i pracowników po prostu się opłaca. Dobrze pokazuje to tegoroczna analiza zamieszczona w raporcie przygotowanym przez firmę consultingową Bain & Company oraz EcoVadis, platformę technologiczną umożliwiającą ocenę praktyk w zakresie społecznej odpowiedzialności biznesu. Wg ich ustaleń podmioty, które plasują się wśród 25 % najlepszych w swojej branży pod względem zróżnicowania płci kadry kierowniczej, odnotowują roczny wzrost przychodów o około 2 pkt proc. powyżej firm z tzw. dolnego kwartyla. Ich marże zysku EBITDA są o 3 pkt proc. wyższe niż w tej samej grupie.
Co więcej, liderzy w zakresie ESG mogą pochwalić się wyższą satysfakcją swoich pracowników, co ma wymierne znaczenie: spółki z najbardziej zadowolonymi pracownikami rozwijają się szybciej i są bardziej rentowne. Mają trzyletni wzrost przychodów do 5 pkt proc. wyższy niż te z mniej zadowolonymi pracownikami, a w przypadku marż różnica jest jeszcze większa (6 pkt proc.). Z kolei najnowszy „Indeks postrzegania ESG 2024” Navigator Capital Group wskazuje jednoznacznie, że dobrze oceniane firmy – zwłaszcza w wymiarze dbałości o pracowników i etycznego prowadzenia biznesu – zyskują lepszą reputację i pozycję na rynku.
Podsumowując, ESG to nie tylko trend, ale konieczność biznesowa w dzisiejszym świecie. Firmy, które ignorują te standardy, ryzykują utratę konkurencyjności i atrakcyjności dla inwestorów. Z kolei te, które aktywnie wdrażają zasady ESG, zyskują nie tylko lepsze wyniki finansowe, ale także lojalność klientów i pracowników. Dla polskich przedsiębiorców kluczowe jest teraz podniesienie świadomości na temat ESG i podjęcie konkretnych kroków w kierunku zrównoważonego rozwoju.
Bez względu na wielkość firmy czy branżę, każda organizacja powinna zacząć od oceny swojego obecnego stanu i opracowania strategii ESG. W obliczu nadchodzących regulacji i zmieniających się oczekiwań rynku, działanie w tym kierunku nie jest już opcją, lecz warunkiem determinującym długoterminowy sukces.
