Raport WMO pokazuje, że Arabia i Afryka Północna ocieplają się dwa razy szybciej niż reszta świata. Rekordowe temperatury, susze, powodzie i kryzys wodny zagrażają łańcuchom dostaw i stabilności regionu. Ekstremalne zjawiska dotknęły miliony ludzi. Eksperci apelują o pilne inwestycje w wodę, energię i systemy ostrzegania.
Rok 2024 został uznany za najgorętszy w historii pomiarów dla regionu arabskiego, co potwierdza inauguracyjny raport Światowej Organizacji Meteorologicznej (WMO). Raport „State of the Climate in the Arab Region” alarmuje, że tempo ocieplenia w regionie arabskim jest niemal dwukrotnie wyższe od średniej światowej. Zjawisko to, które przeplata się z wyzwaniami takimi jak szybka urbanizacja, konflikty i wzrost populacji, wymaga pilnej inwestycji w odporność infrastruktury i bezpieczeństwo wodne. Publikacja WMO, przygotowana we współpracy z Ligą Państw Arabskich, ma stanowić strategiczne narzędzie wspierające podejmowanie decyzji w regionie szczególnie wrażliwym na zmiany klimatu.
Region arabski ociepla się dwukrotnie szybciej niż świat. Temperatura przekracza 50°C
Średnia temperatura w 2024 roku przekroczyła średnią z lat 1991–2020 o 1,08°C. Jest to kontynuacja długoterminowego trendu, w ramach którego tempo wzrostu temperatury w regionie jest dwukrotnie wyższe niż średnia globalna. Fale upałów stały się dłuższe i bardziej intensywne, z wyraźnym trendem wzrostowym obserwowanym od 1981 roku, zwłaszcza w Afryce Północnej i na Bliskim Wschodzie. W 2024 roku w wielu krajach odnotowano temperatury przekraczające 50°C. Jak podkreśliła Sekretarz Generalna WMO, takie warunki są po prostu „zbyt gorące, by sobie z nimi poradzić”, zagrażając zdrowiu ludzkiemu, ekosystemom i stabilności gospodarczej.
Mapa anomalii temperatur w krajach arabskich, wskazująca na ponadprzeciętne tempo ocieplenia regionu; źródło: World Meteorological Organization (WMO)
Susze, powodzie i kryzys wodny: konsekwencje gwałtownego ocieplenia w krajach arabskich
Skutki wzrostu temperatur uwidaczniają się w dramatycznym wzroście liczby katastrof naturalnych, która wzrosła o 83% w porównaniu do okresu 1980–1999. Ekstremalne zjawiska pogodowe w 2024 roku dotknęły blisko 3,8 miliona ludzi i spowodowały ponad 300 ofiar śmiertelnych, choć autorzy raportu przyznają, że rzeczywiste koszty gospodarcze i ludzkie są z pewnością niedoszacowane, zwłaszcza w regionach objętych konfliktami. W regionie, w którym znajduje się aż 15 z 20 najbardziej ubogich w wodę krajów świata, kryzys wodny jest pogłębiany przez przedłużające się susze, czego przykładem jest sześć kolejnych nieudanych sezonów deszczowych w Afryce Północnej, w tym w Maroku i Tunezji. Paradoksalnie, w krajach zazwyczaj suchych, takich jak Arabia Saudyjska i ZEA, odnotowano gwałtowne, niszczycielskie powodzie i ulewne deszcze.
Adaptacja zamiast debaty: WMO wzywa do inwestycji w wodę, energetykę i systemy ostrzegania
Wobec pilnej sytuacji klimatycznej, WMO wzywa do natychmiastowych inwestycji w systemy wczesnego ostrzegania (Multi-Hazard Early Warning Systems), które są kluczowe dla ratowania życia i majątku. Obecnie niespełna 60% krajów arabskich posiada takie systemy, co oznacza, że znaczna część ludności pozostaje nieobjęta ochroną. W związku z dotkliwym stresem wodnym, kluczowe strategie adaptacyjne koncentrują się na poprawie bezpieczeństwa wodnego poprzez inwestycje w odsalanie, ponowne wykorzystanie ścieków i budowę zbiorników. Dla globalnego biznesu i sektora ESG, raport stanowi ostrzeżenie o realnym ryzyku fizycznym (zgodnym z TCFD/CSRD), ponieważ ekstremalne upały powyżej 50°C zagrażają zdrowiu pracowników i stabilności łańcuchów dostaw. Modele klimatyczne ostrzegają, że w scenariuszu wysokich emisji temperatura w regionie może wzrosnąć nawet o 5°C do końca wieku, co zagraża stabilności społeczno-gospodarczej i może nasilić migrację, czyniąc degradację środowiska naturalnego istotnym „czynnikiem wypychającym” w kierunku Europy.
Zmiany klimatu w regionie arabskim działają jak katalizator, wymuszający przejście z debaty o redukcji emisji na adaptację do już zachodzących zmian, co oznacza, że konieczność inwestowania miliardów dolarów w technologie wodne i energetykę odnawialną staje się priorytetem.
Czytaj też:
Afryka traci rolę pochłaniacza węgla – lasy kontynentu emitują więcej CO₂ niż pochłaniają
Fotografia: Carlos Leret, Unsplash
