Przeciągnięte negocjacje, utrata kworum, brak przywództwa
Globalny szczyt poświęcony ochronie bioróżnorodności zakończył się w pierwszy weekend listopada w Kolumbii bez osiągnięcia porozumienia w kluczowych kwestiach. Rządy spotkały się, po raz pierwszy od czasu zawarcia w 2022 r. w Montrealu porozumienia mającego na celu powstrzymanie niszczenia życia na Ziemi przez człowieka.
Jak podaje Guardian, wśród kluczowych tematów omawianych podczas COP16 znalazły się: ochrona 30% powierzchni Ziemi, reforma globalnego systemu finansowego oraz sposób monitorowania wyznaczonych na tę dekadę celów. Negocjacje, które miały zakończyć się w piątek 1 listopada 2024 r., przeciągnęły się do soboty, ale i tak ostatecznie nie udało się osiągnąć konsensusu w kluczowych kwestiach. Wiele krajów opuściło rozmowy przed ich zakończeniem, co doprowadziło do utraty kworum. W przyszłym roku planowane jest kolejne spotkanie w Bangkoku, aby kontynuować rozmowy.
Przełomy i rozczarowania
Mimo braku porozumienia, podczas COP16 podjęto kilka ważnych decyzji. Rządy zgodziły się na globalny podatek od produktów wytwarzanych przy użyciu danych genetycznych pochodzących z żywych organizmów. Zebrane w ten sposób środki utworzą potencjalnie jeden z największych funduszy ochrony różnorodności biologicznej na świecie. Ponadto formalnie włączono społeczności tubylcze do procesu decyzyjnego ONZ w zakresie bioróżnorodności, co zostało uznane za „przełomowy moment” dla reprezentacji rdzennej ludności.
Jednakże niejasna sytuacja dotycząca ważności głosowania (wynikającej z braku kworum) nad funduszem cyfrowej sekwencji informacji (DSI) budzi obawy o przyszłość tych ustaleń. Fundusz DSI odnosi się do zasobów danych genetycznych (sekwencji DNA, RNA oraz białek), które są kluczowe dla badań biologicznych, biotechnologicznych i ochrony różnorodności biologicznej. Dane te są przechowywane i udostępniane w formie elektronicznej.
Obserwatorzy stwierdzili, że pomimo osiągniętych porozumień, szczyt COP16 nie spełnił oczekiwań związanych z powstrzymaniem kryzysu w świecie przyrody. Uwagę zwrócono na brak przywództwa ze strony UE, Chin, Kanady i innych krajów, które na poprzednim spotkaniu nadawały wyraźny ton ustaleniom.
Brak pomysłu na pozyskanie 200 mld $ rocznie na finansowanie ochrony przyrody
Jednym z kluczowych tematów COP16 było finansowanie ochrony przyrody. W 2022 r. kraje zobowiązały się do zebrania 200 mld $ rocznie do 2030 r., z których 20 mld $ kraje bogatsze miały przekazać krajom rozwijającym się do 2025 r. Delegacjom nie udało się jednak wypracować strategii pozyskiwania tych środków. W szczególności kraje rozwijające się wyraziły obawy, że bogate państwa nie dotrzymają obietnicy przekazania 20 mld $ do 2025 r., zwłaszcza, że termin upływa za 2 miesiące. Podczas końcowych dyskusji delegaci z globalnego Południa podkreślali ograniczone zasoby na ochronę bioróżnorodności.
Na szczycie COP16 rządom nie udało się także uzgodnić, w jaki sposób cele na tę dekadę będą monitorowane, a było to określane jako priorytet przed szczytem. Dwa lata temu w Montrealu podczas COP 15 uzgodniono 23 cele i cztery zadania do realizacji, niestety nadal nie zdecydowano, w jaki sposób postępy w ich realizacji będą monitorowane.
