Raport Polskiego Instytutu Ekonomicznego
Polski Instytut Ekonomiczny opublikowała raport „AI na polskim rynku pracy”. Wskazano w nim na 20 zawodów najbardziej narażonych na wpływ sztucznej inteligencji. W tej grupie są finansiści, prawnicy, programiści, matematycy, niektórzy urzędnicy państwowi, sekretarki, a także nauczyciele akademiccy i część kadry kierowniczej przedsiębiorstw. Obecnie w tych zawodach pracuje około 3,68 mln osób.
Zawody specjalistyczne są najbardziej wystawione na działanie AI
PIE swoim badaniu przeanalizował, które zawody najbardziej są wystawione na działanie sztucznej inteligencji (ang. AI occupational exposure, AIOE). Zaliczają się do nich w szczególności te prace, które wymagają wyższych kwalifikacji, takie jak finansiści, prawnicy, programiści. Do tej grupy zaklasyfikowani zostali również matematycy, niektórzy urzędnicy państwowi, sekretarki, a także nauczyciele akademiccy i część kadry kierowniczej przedsiębiorstw. Ogólnie w 20 zawodach najbardziej narażonych na wpływ sztucznej inteligencji zatrudnionych jest obecnie ok. 3,68 mln osób. Dla porównania liczba pracujących w 20 zawodach najmniej narażonych na wpływ AI wynosi ok. 1,66 mln osób.
Sztuczna inteligencja ma potencjał znacznego przekształcenia polskiego rynku pracy – upraszcza bądź eliminuje część zadań, zwiększa produktywność niektórych pracowników, a także zwiększa presję na zdobywanie nowych umiejętności. O tych procesach musimy też myśleć biorąc pod uwagę szerszy kontekst, chociażby trendy demograficzne – do 2035 roku na rynku pracy będzie nawet 12,5 proc. pracowników mniej niż obecnie. Wdrożenie narzędzi automatyzujących pracę może więc być istotnym komponentem działań zmierzających do zwiększenia produktywności i utrzymaniu obecnego potencjału polskiej gospodarki.
Ignacy Święcicki, kierownik zespołu gospodarki cyfrowej w PIE
Kobiety bardziej narażone na wpływ AI na zmiany na rynku pracy
Raport PIE wskazuje, że generalnie kobiety w Polsce są bardziej narażone na zakłócenia wywołane przez AI w miejscu pracy niż mężczyźni. Spośród 121 analizowanych grup zawodów w Polsce, kobiety częściej wykonują te zagrożone wpływem AI. W grupie 20 grup zawodów najbardziej narażonych na zmiany związane z wprowadzeniem AI pracuje aż 28 % wszystkich pracujących w Polsce kobiet i 17 % mężczyzn.
Mimo większej ogólnej liczby pracujących mężczyzn niż kobiet, w grupie 20 najbardziej narażonych na AI zawodów kobiety prowadzą również liczebnie – 2,16 mln w porównaniu z 1,53 mln. Prawdopodobnie dlatego, że kobiety rzadziej podejmują się prac fizycznych i częściej są lepiej wykształcone od mężczyzn – pracują więc w zawodach mocniej wystawionych na wykorzystanie AI.
Finanse i ubezpieczenia odczuwają największy wpływ AI
Badanie PIE ujawnia znaczące różnice w ekspozycji na sztuczną inteligencję (AI) w różnych sektorach gospodarki. Najniższą ekspozycję na AI odnotowano w sektorze rolnictwa, leśnictwa, łowiectwa i rybactwa, co wskazuje na jego ograniczone dotknięcie przez rozwój tych technologii. Podobnie niski poziom wystawienia na AI zauważono w działalności gastronomicznej i zakwaterowaniu oraz w budownictwie.
Z kolei sektor działalności finansowej i ubezpieczeniowej wykazuje najwyższą ekspozycję, co sugeruje intensywne wykorzystanie AI w automatyzacji procesów oraz analizie danych. Wysoką ekspozycję mają także sektory profesjonalne, techniczne oraz edukacyjne. Interesujący jest fakt, że sektor IT zajmuje dopiero czwarte miejsce pod względem ogólnej ekspozycji na AI, jednak w kontekście modeli językowych plasuje się już na trzeciej pozycji. Te różnice podkreślają, jak kluczowe jest dostosowanie strategii rozwoju technologii do specyfiki poszczególnych branż.
